بلک‌فرایدی و روزهای کرونایی

سایه کرونا بر جمعه سیاه آخر سال هم افتاد.

همان‌طور که می‌دانید که هر ساله آخرین جمعه از ماه نوامبر فروشگاه‌های بسیاری از کشورهای جهان دست به بزرگ‌ترین حراج خود در طول سال زده و اجناس خود را با تخفیف‌های استثنایی به فروش می‌رسانند. امسال اما شرایط کمی متفاوت است. هر چند که احتمالا بیشترین میزان فروش برای همه فروشگاه‌ها تنها در این زمان باشد اما امسال با توجه به شیوع کووید 19 شرایط کمی متفاوت است.

تاریخچه این حراج بزرگ به سپتامبر 1869 برمی‌گردد. پس از جنگ‌های داخلی ایالت‌های متحده و مؤتلفه آمریکا و پیروزی ایالت شمالی، نوبت به بازسازی ایالت شکست خورده جنوبی رسید. در این دوران دو تن از زمین خواران به نام‌های جِی گولد (Jay Gould) و جیمز فیسک(James Fisk) به واسطه خریدهای عمده در کوتاه مدت توانستند انحصار طلا را به دست بگیرند و از این طریق سود کلانی را به دست آوردند. دولت وقت برای جبران قیمت از دست رفته طلا، حجم زیادی طلا را روانه بازار کرد؛ اما در نهایت این ضرر جبران نشد و چون زندگی بسیاری سیاه شد این روز را جمعه سیاه نامیدند؛ اما اولین کاربرد رسمی از واژه بلک‌فرایدی به نوامبر 1951 در مجله Factory Management and Maintenance برمی‌گردد. آن سال‌ها کارگران با هم توافق می‌کردند و مرخصی می‌گرفتند تا از پنجشنبه پیش از سال نو بتوانند خرید کنند و در کنار خانواده خودشان باشند. در نهایت وقتی استقبال مردم از این روز برای خرید زیاد شد تمام فروشگاه‌ها تصمیم به تخفیف سراسری گذاشتند تا جایی که امروز اگر فروشگاهی از این تخفیف‌ها جا بماند باید تا یک هفته ضرر هنگفتی را متحمل شود.

این رقابت در تخفیف ‌گذاری به حدی زیاد شد که اصطلاح Doorbuster برای این روز رایج شد. چرا که اینقدر صف‌های خرید طولانی می‌شد که تراکم جمعیت باعث شکستن درب‌ فروشگاه‌ها شده و حتی گاهی اینقدر خشونت برای به دست آوردن جنس مورد نظر بالا می‌گرفت که موجب ضرب و شتم بین مشتریان می‌شد. همین امر در سال 2006 سبب زخمی شدن 98 نفر شد. البته با توجه به شرایط کنونی گویا این خشونت‌ها فقط به ترافیک در بستر اینترنت منجر خواهدشد!

متقابلا در این روز مغازه‌داران نیز برای پاسخگویی به مشتریان گاهی از 12 شب روز قبل آغاز به کار می‌کردند و برخی مواقع این حراج تا یک هفته بعد از آخرین جمعه سال نو ادامه داشت. در کلی بدیهی است هدف اصلی این روز خرید کردن مردم برای سال نو و خالی شدن انبار فروشگاه‌ها با حاشیه سود کمتر بود.

بلک‌فرایدی با وجود کووید 19

داستان امسال با سال‌های گذشته متفاوت است. کرونا از اوایل سال 2020 باعث تعطیلی بسیاری از فروشگاه‌ها شد. اخیرا نیز به دلیل موج سوم این بیماری اکثر شهرهای بزرگ دنیا در قرنطینه به سر می‌برند و گویا امسال قرار است مراکز خرید و فروشگاه‌ها روز بلک‌فرایدی را همچون سایبرماندی، بصورت آنلاین برگزار کنند. به گزارش سایت T3.COM امسال با کمک ریتیلرها جمعه سیاه گسترده‌تر از هر سال شروع شده است به گزارش این سایت با توجه به این‌که سال گذشته خرید اینترنتی افزایش 20درصدی داشت، انتظار می‌رود که امسال با توجه به شرایط پیش رو این عدد بسیار بزرگتر شود. این در حالی است که پیش از شیوع بیماری کرونا تخفیف‌های اینترنتی، روز دوشنبه پس از عید شکرگزاری باعنوان Cyber Monday یا دوشنبه سایبری در دسترس کاربران قرار می‌گرفت.

دوشنبه سایبری یا Cyber Monday

این اصطلاح اولین بار در 28 نوامبر 2005 توسط سایت Shop.org مطرح شد. سایبر به معنای تکنولوژی و فضای اینترنتی، و ماندی به روز دوشنبه اشاره دارد. به گفته اسکات سیلورمن مدیر سایت Shop.org طبق تحقیقاتی که سال 2004 توسط این سایت انجام شده، اولین روز کاری پس از عیدشکرگزاری روزی برگزیده شده است که بیشترین خرید آنلاین در سال می‌تواند در آن اتفاق بیفتد؛ چرا که کارکنانی که در طول تعطیلات از اینترنت دور بوده‌اند، با اینترنت پرسرعت دفترشان فرصت خوبی برای خرید دارند. طی این سال‌ها فروش آنلاین در سایبرماندی با رشد 5 تا 22 درصدی همراه بوده و امسال با توجه به شرایط پیش‌بینی می‌شود این عدد بسیار بزرگ‌تر باشد. لازم به ذکر است هرچند آمریکا مبدع این تخفیف بوده اما طی این سال‌ها کشورهایی همچون کانادا آرژانتین، ژاپن، کلمبیا، سوئد، پرتغال، رومانی،‌ بریتانیا، هلند، فرانسه،‌ آلمان، نیوزلند و استرالیا این روز را بهانه‌ای برای افزایش خرید آنلاین محصولات کرده‌اند.

بلک فرایدی و سایبر ماندی تقریبا شبیه به هم هستند و بصورت دقیق نمی‌توان گفت کدام بهتر است. اگر شما جزو آن دسته از خریدارانی هستید که ترجیح می‌دهید به جای طی کردن مسافت طولانی برای خرید در خانه منتظر بمانید تا کالای مورد نظر خود را دریافت کنید سایبر ماندی روز مناسب‌تری برای خرید شماست؛ اما طبق برآوردها به نظر می‌رسد سایبرماندی سود بیشتری را برای فروشندگان به همراه می‌آورد.  چنان که در سال 2017 فروش‌های سایبر ماندی در آمریکا رکورد 6.6 بیلیون دلار را زده‌اند.

عمده وبسایت‌های مطرحی که فروش‌های سایبر ماندی را اجرا می‌کنند عبارت‌اند از:

Amazon.com
Walmart.com
Target.com
BestBuy.com
JCPenney.com
Macys.com
ToysRUs.com

ایرانیان از تخفیف بلک‌فرایدی جا نمی‌مانند

علاوه‌بر آمریکا که منشاء اصلی به وجود آمدن این روز است کشورهای دیگری همچون کانادا، روسیه، بریتانیا، فرانسه، کانادا، هند، چین و ایران نیز در این روز حراج‌های بزرگی را برگزار می‌کنند. رقابت فروشگاه‌ها در این حراج‌ها باعث واقعی‌تر شدن تخفیف‌ها می‌شود. شرکت‌هایی همچون: Amazon، Walmart، AliExpress، Ebay، Dell، jomashop،new egg، Etsy و... در سایت‌های خود تخفیف‌های مختص جمعه سیاه را لحاظ کرده‌اند. در ایران با توجه به تحریم‌ها، عدم ارائه سرویس این شرکت‌ها به ایرانیان، تفاوت قیمت‌های اصلی با قیمتی که در فروشگاه‌های ایران و شرایط سختی که برای خرید کالا از سایت‌های خارجی وجود دارد، سایت‌هایی به عنوان کارگزار خرید شما را به عهده می‌گیرند و به شما این امکان را می‌دهند تا بتوانید از سایت‌های معتبر خارجی خرید کنید. به این ترتیب که وارد سایت اصلی شده سپس لینک خرید خود را در سایت کارگزار، بارگزاری می‌کنید. به این ترتیب شما می‌توانید محصولاتی که در کشور به سختی پیدا می‌شوند یا اصلا پیدا نمی‌شوند را به آسانی خریداری کنید. ضمنا فراموش نکنید که سرعت عمل در این بارگزاری بسیار اهمیت دارد چرا که اجناس پرتخفیف و مناسب خیلی زود توسط دیگر مشتریان به اتمام می‌رسند.

حراجمعه در ایران

حدود هفت سال است که بلک‌فرایدی در ایران با نامی ایرانیزه شده یعنی حراجمعه برگزار می‌شود. در ایران این حراج بیشتر در فروشگاه‌های اینترنتی دیده می‌شود و بیشتر این تخفیف‌ها برای خرید آنلاین است. پیش‌بینی می‌شود بلک‌فرایدی 2020 مصادف با 20 آذر 99 هر ایرانی به‌طور متوسط 4 کالا خریداری کند. صاحبان کسب و کار درحال برنامه‌ریزی هستند که هر ایرانی در مجموع از فروشگاه مجازی و فیزیکی 280 هزارتومان خرید کنند. شرکت‌هایی همچون دیجی‌کالا، علی‌بابا، مدیسه، ایسام، روبان، بانی‌مد، خانومی، موتن رو و بسیاری فروشگاه‌های آنلاین دیگر آماده خدمات‌رسانی با تخفیف‌هایی تا 80درصد اجناس خود را در معرض نمایش گذاشته‌اند. در این میان محبوب‌ترین دسته محصولات در میان خریداران جمعه سیاه کیف، کفش جواهرات، لوازم الکترونیکی، لوازم آرایشی و عطر هستند.

گزارش از نونا صابری